پاورپوینت بررسی مرمت خانه افشاریان شیراز
خانه افشاریان ترکیبی از فضاهای دو گونه بدون ارسی و با ارسی را دارد . بنا دارای حیاط مرکزی بوده و در سه جبهه آن یک اتاق ارسی، دو راهرو و دو اتاق دو دری ساخته شده است . نوع سازه بنا دیوار باربر، طاق ضربی، طاق و قوس می باشد. عمده مصالح به کار رفته در بنا آجر، سنگ، ملات گچ، چوب می باشد . همچنین تزئینات به کار گرفته شده در بنا حجاری،تزئینات چوبی، کاشیکاری، آجرکاری، نقاشی، آئینه کاری، گچبری است . این خانه توسط مستشیرالملک برارد قوام الملک در دوران قاجاریه ساخته شده است . یکی از ویژگیهای خانه های شیراز، ایجاد یک نوع بیرون زدگی کوچک در آن است این فضای کوچک که از سه طرف بسته و از یک طرف با حیاط بزرگ در ارتباط است در واقع نقش یک حیاط کوچک را دارد. این ترکیب در خانه بصیری، افشاریان و زینت الملک به کار گرفته شده است. در خانه های چند حیاطه نیز می توان با توجه به محورهای آرایش دهنده هر حیاط تقسیم بندی زیر را به وجود آورد: 1) خانه هایی با دو حیاط و یک محور طولی مشترک مثل خانه نصیرالملک، 2) خانه هایی با چند حیاط و با دو یا سه محور اصلی موازی هم مثل خانه فروغ الملک، 3) خانه هایی با دو محور اصلی عمود برهم. هر کدام از این تاقها عملکردی خاص داشته و بعضی از آنها با ابعاد کوچک و بزرگ عملکردی متفاوت داشته اند. به طور مثال در بعضی از نمونه های مشاهده شده اتاق پنج دری به عنوان اتاق نشیمن و پذیرایی استفاده می شده، در صورتی که در خانه ای بزرگتر همین اتاق صرفاً نشیمن بوده است.
یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است. برپایه ی آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385 خورشیدی، این شهر جمعیتی بالغ بر 1?214?808 نفر داشته که این تعداد در سال 1388 خورشیدی به 1?455?073 افزایش پیدا کردهاست.شهرستان شیراز یکی از 22 شهرستان تشکیل دهنده استان فارس می باشد که تقریباً در مرکز استان قرار گرفته و از شمال به شهرستان های مرودشت و سپیدان، از شرق به شهرستان های فسا، استهبان و ارسنجان، از جنوب به شهرستان های جهرم و فیروزآباد و از غرب به شهرستان کازرون محدود است. مختصات جغرافیایی شهرستان شیراز عبارت است از 33 درجه و 52 دقیقه طول شرقی، 36 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی ارتفاع از سطح دریا 1500 متر است.
شهر شیراز در بخش مرکزی استان فارس و در ارتفاع 1486 متری از سطح دریا و در منطقه ی کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد. این شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوههای بمو، سبزپوشان، چهلمقام و باباکوهی (از رشته کوههای زاگرس) محدود شدهاست. شهر شیراز برطبق آخرین تقسیمات اداری به 9 منطقهی مستقل شهری تقسیم شده و مساحتی بالغ بر 178?891 کیلومتر مربع دارد.
نام شیراز در کتابها و اسناد تاریخی، تحت نامهای مختلفی نظیر «تیرازیس»، «شیرازیس» و «شیراز» به ثبت رسیدهاست. محل اولیهی این شهر در محل قلعهی ابونصر بودهاست. شهر شیراز در پیش از اسلام قلعهای بوده که قدمت آن به دوران ساسانی و پیشتر بازمیگردد.این شهر در دوران بنیامیه به محل فعلی منتقل میشود و به بهای اضمحلال استخر – پایتخت قدیمی استان فارس- رونق میگیرد. شیراز در دوران صفاریان، بوییان و زندیه، پایتخت ایران بودهاست.
کارخانجات الکترونیکی متعددی در شیراز وجود دارد. این شهر از دیرباز به واسطه ی مرکزیت نسبیاش در منطقه ی زاگرس جنوبی و واقعشدن در یک منطقه ی به نسبت حاصلخیز، محلی طبیعی برای مبادلات محلی کالا بین کشاورزان، یکجانشینان و عشایر بودهاست. همچنین شیراز در مسیر راههای تجاری داخل ایران به بنادر جنوب مانند بندر بوشهر قرار گرفته که این نقش با احداث شبکه ی راهآهن به بنادر دیگر ایران کمرنگتر شدهاست.این شهر به سبب جاذبههای تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی فراوان، همواره گردشگران بسیاری را بهسوی خود فرا میخواند.
فصل دوم:
معرفی و شناخت بنای افشاریان
خانه های دوره قاجار:
از اواخر دوره صفویه تا اواسط سلطنت ناصرالدین شاه به علت آشفتگیهای موجود و جنگ های پی در پی و عدم ثبات و فقدان امنیت – هنرهای معماری و تزئینات ساختمانی ایران که در دوران صفویه وسعت و تنوع زیاد پیدا کرده بود طی این دوره نابسامانی ملی به انحطاط گرائید.
هنر معماری این زمان با مقایسه با دورهی صفویه[بخصوص در مورد ساختمان و توده] بسیار ضعیف شمرده میشود. تنها در زمان حکومت طولانی ناصرالدین شاه قاجار به دلیل نفوذ هنر باختری، هنر معماری همچنین صنایع ظریف مانند گچبری، آیینهکاری و کاشیکاری رونق یافت. ارتباط بیشتر ایران با غرب، معماران ایرانی را بر آن داشت تا عوامل مشخص معماری ایران را با روشبینی و توجه خاصی با عوامل معماری غرب درآمیزند و آثاری به وجود آورند که از نظر هنری دل پسند باشد.
معماری قاجار اصول، مبانی و الگوهای قدیم معماری ایران را ارتقا بخشیده و نوآوری هایی از نظر فضا به وجود آورد. لیکن، به نظر می رسد، قوت لازم خلق یک معماری نوین را نداشته است.
اما وقتی به معماری از زوایای دیگری مانند اندازه ها، تناسبات، شکل ها و تزئینات نگاه کنیم، معماری دوره قاجار وضع نازل تری را نسبت به دوره های گذشته خود و به خصوص دوره صفوی نشان می دهد. شکل ها استواری و صلابت قبلی را ندارند و شکل های جدیدی وارد معماری می شوند که سطحی و تفننی اند.
سبک های آذری و اصفهانی که به ویژه در دوران صفویه و با استفاده از کاشی های هفت رنگ و لعاب های رنگارنگ معمول بود، به دوران قاجار نیز راه یافت و به ویژه بهره گیری از سبک اصفهانی در بناهای عام المنفعه و مذهبی کاملا مشهود بود. در دوره های میانی قاجار، تحولات جهانی و گسترش صنعت در جهان بر بخش هایی از معماری ایران تاثیر گذاشت به طوری که با آغاز قرن 19 نوعی آمیختگی معماری اصیل ایرانی با معماری مدرن، به چشم می خورد.
– در زیر ویژگی های معماری قاجار را به طور خلاصه و به صورت فهرست وار ارائه شده است:
ویژگی های کلان معماری:
– استفاده از پنجره های عمودی مشبک رنگی به نام ارسی – استفاده از نقش گل لندنی در کاشیکاری – استفاده از کنگره های کنار بام کاخها – عناصر تزئینی و نما کاری تحت تاثیر عناصر غربی – ایجاد در ورودیها – مرکزیت بنا با ستون و سرستونها
– مصالح سنگ وسیمان وآهن – درونگرا – تزئینات داخل – رعایت سلسله مراتب – تبدیل سه دریها به دو دری
– ایجاد میادین
رنگ مسلط به بنا در دوره قاجار:
– رنگ زرد و نارنجی که گوشه ای از معماری قاجار را شکل میدهد.
بناهای مسکونی دوره قاجار:
– شامل اتاق مرکزی ؛ایوان با دو ستون در برابر آن؛اتاقهای کوچک واقع دراطراف اتاق مرکزی بصورت ساده ومفصل
– ایجاد چشم انداز وسیع توسط پنجره ها -ایجاد زیرزمین با طرحهای زیبا و پوششهای ضربی آجری – تعبیه حوضخانه – ایجاد سرستونها وستونها در ورودیها
تبدیل سه دری به دو دری و وارد شدن نور مستقیما” به داخل بنا – تنوع وسبکی وگشا یش فضاها بیشتر
– آمیزه ای از معماری ایرانی و اروپائی
تزئینات بکاررفته در خانه ها:
– آیینه های قدیمی با گچبریهای پر کار وظریف – ستونها وسر ستونها ی مرمرین به سبک اروپائی
– نقاشی دیواری با موضوعات مختلف – محوطه سازی انگلیسی و فرانسوی با سطوح وسیع چمن کاری
– حوضچه ها وحوض های مربع مستطیل – آذین بندی فضاها ی داخل وخارج
