معماری یونان پایه های معماری و تمدن غرب را تشکیل می دهد و اثر آن تا به امروز در فرهنگ غرب مشاهده می شود. پیش از اینکه اقوام دوریک که اجداد یونانیان امروزی بودند به آنجا مهاجرت کنند اقوام میسنی و مینوی در آن ساکن بودند. از این دو تمدن کاخ ها، ارگ ها و مقبره هایی بسیار ارزشمند باقی مانده است. یونانی ها بعداً از شیوه های معماری این دو تمدن تاثیر بسیار پذیرفتند.
فهرست مطالب
یونان
وضعیت طبیعی و جغرافیای یونان
پیشینه تاریخی یونان
تمدن اژه‌ای
تمدن میسنی
تمدن سیکلادی
دوران تاریک
پورتیکو
شیوه ایولیا (Aeolia)
نظام‌های معماری یونان
دوره‌های بررسی تاریخ هنر و معماری یونان
هنر دوره هندسی
معماری دوره کهن
معماری کلاسیک
جزئیات شیوه معماری دوریک
جزئیات شیوه معماری یونیک
سرستون‌های شیوه کرنتی
نمونه پلان معابد یونانی
بخشی از مطلب
یونان یکی از کشورهای جنوب شرقی اروپا با وسعتی 46500 کیلومتری است که بیشتر مرزهای آن را آب‌های آزاد تشکیل می‌دهد. همین امر سبب شده است که کشور یونان، با تربیت بهترین دریانوردان تاریخ، دارای رونق تجاری بسیاری باشد. این کشور مناطق کوهستانی بسیاری در نواحی شمالی خود دارد و از طریق همین مناطق با کشورهای بلغارستان، آلبانی و مقدونیه هم مرز است. با این حال بیشتر مساحت این کشور را جزایر مسکونی و غیر مسکونی واقع در دریای اژه تشکیل می‌دهد.
هنر، فلسفه و ادبیات، سه شاخصه اصلی هویت یونان باستان را تشکیل می‌دهد و وجود فیلسوفان و هنرمندان بسیار از این سرزمین، گواهی بر این مدعاست. کارشناسان حوزه هنر، هنر یونان را متشکل از سه عنصر انسان، طبیعت و خرد می‌دانند. عناصری که در تمامی آثار به جای مانده از آن دوران هم به خوبی هویدا هستند. به همین دلیل هم در ادامه مطلب به دوره تاریخی اساسی یونان باستان می‌پردازیم.
الف. هنر دوره هندسی (Geometric):
معبد باسیلیک پستئوم
دوره هندسی در یونان باستان مصادف با پایان حکومت تمدن میسن (تمدنی باستانی و ساکن در جزایر دریای اژه و مدیترانه) و شکوفایی هنر در یونان است؛ چراکه پیش از آن و در دوران حکومت میسنی‌ها، نقاشی و رنگ‌آمیزی سفال‌ها رایج نبود و تنها از این دوره است که شاهد استفاده افراطی از طرح‌های و نقوش بر روی ظروف سفالی هستیم. با این حال چنین امری تنها به ظروف سفالی ختم نمی‌شود و در سایر آثاری نظیر باسیلیکای پستئوم نیز، نقش و نگارهای بسیاری به چشم می‌خورند که یادگار آن دوران باشکوه هستند.
ب. هنر و معماری دوره آرکائیک (کهن):
دوره آرکائیک که من جمله دوره‌های کوتاه در تاریخ یونان به شمار می‌رود، به قرن هفتم قبل از میلاد مسیح اطلاق می‌شود. این دوره که از آن به اسم دوره کهن نیز یاد می‌کنند، نقطه اوج شکوفایی هنر و معماری در یونان باستان است که سبب پیدایش دو نگرش رایج، هنر دور و هنر یونیک در آن شد. سبک‌هایی که بر ساخت بناهایی با استفاده از مصالح سنگی و بدون هیچگونه ملاتی دلالت دارند و بیشترین کاربردشان، در ساخت معابد یونان باستان بود. با این حال استفاده از این سبک به سبب متریال آن تنها به ساخت بناهای کوچکی محدود می‌شد که من جمله آنها می‌توان از گنج خانه سیفونسی‌ها و معبد آرتمیس نام برد.
ج. هنر و معماری دوره کلاسیک:
دوره کلاسیک بر ویرانه‌های دوره آرکائیک شکل گرفت و تواسنت شکوه و عظمت از دست رفته تمدن یونان را به دوران اوج خود باز گرداند. نظارت “فیدیاس” پسر “خارمیدس” بر ساخت و ساز در یونان باستان، نقطه عطفی در تاریخ این کشور به شمار می‌رود که اعتلای هرچه بیشتر این سرزمین را به دنبال داشت؛ چراکه وی توانست معماری این دوران را ارتقا بخشیده و پلان سه بخشی را در آن بگنجاند. همان پلانی که شامل سه بخش اصلی رواق، تالار و نیز پستویی بود که با جای دادن پیکره الهه‌های باستانی در خود، به عنوان محل نگهداری از نذورات کابرد داشت. مجموعه باشکوهی نظیر آکروپولیس نیز که دربرگیرنده آثار ارزشمندی چون معبد پارتنون، معبد آتنا، پیکره آتنا پروماخوس، نگارخانه کالکوئیکی، معبد الهی پیروزی و دروازه پروپالیا است، یادگار همین دوران مهم به شمار می‌رود.
دوره هلنی با که لشکرکشی اسکندر مقدونی به شرق و ممالکی نظیر ایران و هندوستان آغاز می‌شود، سبب گسترش هنر و معماری یونان تا آسیای صغیر شد. همین امر ساخت بناهایی را در این سرزمین‌های تحت سلطه یونان به دنبال داشت که گاه از خود آن نیز پیشی گرفتند و مواردی نظیر معبد آپولو، معبد زئوس و تئاتر اپیداروس من جمله مهم‌ترین‌های آنان به شمار می‌روند.
سبک‌های معماری یونان:
معماری رو به رشد یونان باستان، سبب پیدایش سبک‌هایی شد که امروزه از مهمترین شاخصه‌های تمدن این سرزمین به شمار می‌رود. لکن گفتنی است که منظور از سبک در این معماری، نوع جایگذاری ستون‌ها و نیز شکل پلان بود که نوع تزیینات مقتضی هر بنا را نیز مشخص می‌کرد. ولی به طور کلی می‌توان مهمترین سبک‌های معماری یونان باستان را در سه سبک دوریک، یونیک و کورنتی خلاصه کرد.و....
•
